การปรับปรุงจุดมุ่งหมายการศึกษาของบลูม

การปรับปรุงจุดมุ่งหมายการศึกษาของบลูม

          แอนเดอร์สัน และแครทโฮล ( 2001) ได้ปรับปรุงจุดมุ่งหมายการศึกษาของบลูม ( Bloom’ Taxonomy revise ) ดังตารางที่ 4

ตารางที่ 4 การเปรียบเทียบ Bloom’ Taxonomy 1956 และ 2001

New Version ( Bloom’s Taxonomy 2001 )	Old Version ( Bloom’s Taxonomy 2001 )
สร้างสรรค์ -Creating	การประเมิน -Evaluation
ประเมิน -Evaluation	การสังเคราะห์ -Synthesis
วิเคราะห์ -Analysing	การวิเคราะห์ -Analysis
ประยุกต์ -Applying	การนำไปใช้ -Application
ความเข้าใจ -Understand	ความเข้าใจ -Application
ความจำ -Remembering	ความรู้ -Knowledge

         

           Bloom (1956)  ใช้คำนามในการอธิบายความรู้ ประเภทต่างๆ ในฉบับปรับปรุงปี 2001 ใช้คำกริยา และปรับเปลี่ยนคำว่าความรู้ (Knowledge) เป็นความจำ (Remember) เมื่อนำเขียนจุดมุ่งหมายการศึกษา ของหลักสูตรที่อิงมาตรฐาน (standards – based curriculum) จะเขียนได้ว่า ผู้เรียนควรรู้และทำอะไรได้ (เป็นกิริยา) และได้จัดความรู้เป็น 4 ประเภท ได้แก่ ข้อเท็จจริง (factual) มโนทัศน์ (concept) กระบวนการ (procedural) และอภิปัญญา (meta-cognition) และมีการเปลี่ยนแปลงขั้นพฤติกรรมหลักในกรอบเดิม 2 ขั้นคือ ขั้นความเข้าใจ (comprehension) เปลี่ยนเป็นเข้าใจความหมายและขั้นประเมิน (evaluation) เป็นสร้างสรรค์ (create)

การปรับปรุงอนุกรมวิธานจุดมุ่งหมายทางการศึกษา (Revised’s Bloom Taxonomy) ที่กล่าวถึงมิติทางการเรียนรู้ ของ Bloom และคณะ 1956 ซึ่งแอนเดอร์สันและแครธโทร (Anderson and Krathwohl,2001) ได้กล่าวถึงรายละเอียดของพฤติกรรมผู้เรียนและผลลัพธ์การเรียนรู้ (Learning Outcome) โดยจำแนกเป็น 2 กลุ่มคือ 1) มิติด้านกระบวนการทางปัญญา (Cognitive Dimension Process) และ 2) มิติด้านความรู้ (Knowledge Dimension) มิติด้านกระบวนการทางปัญญาได้แก่ การจำ (remember) เรียกความรู้จากหน่วยความจำระยะยาว ความเข้าใจ (Understanding) ศึกษาความหมายจากข้อมูลที่เรียนรู้ รวมถึงการพูด การเขียนและการสื่อสารด้วยรูปร่าง ประยุกต์ใช้ (Applying) ประยุกต์ขั้นตอน/กระบวนการในงานที่คุ้นเคย วิเคราะห์ (Analyzing) จำแนกองค์ประกอบและหาความสัมพันธ์เพื่อกำหนดโครงสร้างหรือเป้าหมายใหม่ ประเมิน (Evaluating) ตัดสินบนพื้นฐานของเกณฑ์และมาตรฐาน และสร้างสรรค์ (Creating) จัดองค์ประกอบหรือหน้าที่ให้เชื่อมโยงกันไปสู่รูปแบบหรือโครงสร้างใหม่

          มิติด้านความรู้ จำแนกระดับความรู้เป็น 4 ระดับ ได้แก่ 1) ความรู้ที่เป็นข้อเท็จจริง (Factual Knowledge) พื้นฐานของผู้เรียนต้องรู้จักหลักการหรือวิธีการแก้ปัญหา 2) ความรู้ที่เป็นมโนทัศน์ (Conceptual Knowledge) ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบพื้นฐานในโครงสร้างทั้งหมดที่จะทำให้สามารถเชื่อมโยงกันได้ 3 )ความรู้ในการดำเนินการ (Procedural Knowledge) วิธีการสืบค้นและเกณฑ์ในการใช้ทักษะเทคนิควิธีการเพื่อดำเนินการ และ 4) ความรู้อภิปัญญา (Metacognitive Knowledge) ความรู้จากการรับรู้และเข้าใจในตนเอง การปรับปรุงอนุกรมวิธานจุดมุ่งหมายทางการศึกษามีได้กล่าวถึงอภิปัญญา (Meta cognitive Knowledge) เป็นมิติหนึ่งของความรู้ คือ การมีความรู้ที่มีความเกี่ยวข้องกับความรู้ทางปัญญาโดยทั่วไป รู้ถึงความรู้ในตนเอง ซึ่งมิติใหม่ทางการศึกษานี้จะมุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนมีความรู้ระดับอภิปัญญา (Meta cognitive Knowledge) ตระหนักในตนเอง (meta awareness) การไตร่ตรอง ย้อนคิดในตนเอง (Self - reflect) และการกำกับดูแลตนเอง (Self - reflect)

          เขียนตารางแสดงความสัมพันธ์ของมิติด้านกระบวนการทางปัญญา () และ 2) มิติด้านความรู้ () ได้ดังนี้

ตารางที่ 5 ความสัมพันธ์ของมิติด้านกระบวนการทางปัญญา กับ มิติด้านความรู้

	Cognitive Process
The Knowledge Dimension	1 Remember	2 Understand	3 Apply	4 Analyze	5 Evaluate	6 Create
Factual
Conceptual
Procedural
Metacognitive

 ที่มา : ปรับจาก Anderson, L. W. and Krathwohl, D. R., et al (Eds..) (2001)

           Anderson and Krathwohl (2001) นำเสนอรูปแบบของอภิปัญญาแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือ ความรู้ทางปัญญา (Knowledge of Cognition) และกระบวนการในการดูแล ควบคุมกำกับติดตามตนเอง โดยแบ่งเป็นอภิปัญญาในความรู้ (Meta cognitive knowledge) และอภิปัญญาในการควบคุมตนเอง (Meta cognitive Control) และความรู้เกี่ยวกับอภิปัญญาแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ 1. ความรู้ในกลยุทธ์วิธีการเรียนรู้ (Strategic knowledge) คือ ความรู้ในกลยุทธ์ยุทธวิถี การเรียนรู้ การคิดการแก้ปัญหาในกลุ่มทุกวิชา 2. ความรู้ในการเลือกใช้กลยุทธ์และวิธีการเรียนรู้ (Knowledge about Cognitive takse) คือ การเลือกกลยุทธ์ ยุทธวิธี ที่เหมาะสมกับภาระงานชิ้นงาน หรือปัญหาที่เกิดขึ้นในสภาพที่แตกต่างกัน และ 3. การรู้ในตนเอง (Self - Knowledge) คือ การรู้ถึงความรู้ ความสามารถของตน การประเมินตนเองทั้งจุดแข็งและจุดที่ควรพัฒนา และ ควรพัฒนาตนเองอย่างไรเพื่อให้บรรลุภาระชิ้นงานหรือมีความรู้ที่เพียงพอในการแก้ปัญหานั้นๆ